Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed Avad bin Mübarek, Türkiye’den övgüyle kelam etti.
Mübarek, ülkesindeki savaşı değerlendirirken Türkiye’nin Yemen tavrına ait konuştu.
Türkiye ile ilgilere vurgu
Bakan Mübarek, Türk hükümetinin Yemen halkına ve yasal hükümete takviye veren tavrının, iki ülke ortasındaki bağların parlak bir göstergesi olduğunu lisana getirdi.
Yemen’deki savaşın mutabakatla çözülmesi gereken bölgesel bir sorun olmadığını söz eden Bin Mübarek, “Mesele, Husilerin, yasal idareye darbe yapması nedeniyle siyasi kökleri olan bir iç problemdir.” dedi.
Yemen halkına dayanaktan övgüyle kelam etti
Yemen ile Türkiye ortasında tarihi bağların da getirdiği özel bir bağ bulunduğunu lisana getiren Mübarek; bu bağlantının, siyasi, ekonomik ve kültürel alanlarda istikrarlı bir gelişme kaydettiğini aktardı.
Türk hükümetinin, Husiler nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kalan Yemenlilere sağladığı kolaylıklar ile Yemen halkı ve hükümetine verdiği dayanaktan övgüyle kelam eden Bin Mübarek, Aralık 2022’de farklı alanlarda daha çok iş birliği ve uyum için Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirdiğini hatırlattı.
Esir değişimi
Husiler ile hükümet ortasında yapılan esir değişimi muahedesine değinen Bin Mübarek, muahedenin olumlu bir adım olmasının yanı sıra üzerinde yeni şeyler inşa edilecek birinci evre niteliği taşıdığını belirtti ve ekledi:
Esir takası, üzerinde mutabakat sağlanabilecek sıkıntıların en kolayı. Husilerin esirlerin özgür bırakılması konusunda uyması gerektiği hukuksal ve ahlaki temeller var.
Esir sıkıntısının 2018 yılında Stockholm Mutabakatı ile üzerinde uzlaşı sağlanan eski bir kazanım olduğunu lakin Husilerin öteki muahede hususları üzere bu bahiste da o günden bu yana kendilerini oyaladığını belirten Bin Mübarek, “Hükümet, esir sorununu acıların sonlandırılması gereken en değerli insani problemler ortasında görüyor.” tabirlerini kullandı.
Bölgesel diplomasi
Yemenli Bakan, Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg’in, BM Güvenlik Kurulu’nda 15 Mart’taki brifinginde Yemen krizinin tahlili için bölgesel diplomatik hareketliliğin olduğu tarafındaki tabirlerine de değindi.
Ülkedeki krizin sürekli bölgesel ve milletlerarası kıymete sahip olduğunu vurgulayan Bin Mübarek, şunları kaydetti:
Yemen’de krize ait son devirdeki diplomatik hareketliliğin etkenlerinden biri, Avrupa’nın ve memleketler arası toplumun, İran rejimine karşı Yemen ile ilgisi olmayan, bilinen sebeplerle uyguladığı ve yalnızlaşmasına neden olan baskılardır.
Barış girişimi
Yemen hükümetinin memleketler arası topluma, Husilerin barış teşebbüsüyle ilgili önerdikleri konusunda temkinli yaklaşma davetinde bulunan Bin Mübarek, hükümetinin, İran’ın bölgedeki tavrına karşı da temkinli olma ikazında bulunduğunu, İran’ın Husi milislere haftalık tonlarca silah gönderdiğini söyledi.
Husilerin, barışı kabul etmekten çok uzak olduğunu tam aksine Marib, Şebve ve Taiz’de askeri olarak tansiyonu yükseltmeye devam ettiğini kaydeden Bin Mübarek, milislerin, Batı Kıyısı bölgesinde de askeri yöneticileri insansız hava araçlarıyla gaye aldıklarını aktardı.
Bin Mübarek, Husilerin ayrıyeten, hükümet ve halka karşı ekonomik bir savaş yürüttüğüne dikkati çekti.
Suudi Arabistan-İran ilişkileri
Suudi Arabistan ile İran ortasındaki alakaların olağana dönmesi ve bu gelişmenin, Yemen’deki savaşa tesirlerini pahalandıran Bin Mübarek, “Yemen’deki savaşın, Husilerin yasal otoriteye darbe yapmasından kaynaklı bir iç sorun olduğunu, bölgesel bir sorun olmadığını” söyledi.
Yemen hükümetinin, ilkesel olarak ateşkesin sağlanması için sunulan tüm teşebbüslere olumlu olarak yaklaştığını lakin tıpkı vakitte da kelamlara değil, fiillere baktığını aktaran Yemenli Bakan, Yemen’deki krize son vermek için Suudi Arabistan ile İran ortasında Çin arabuluculuğu olduğu tarafındaki haberlere ait ise “Çinli dostlarımız, Yemen’deki krizin bitmesi için arabulucu olduklarına dair bir şey söylemedi.” tabirlerini kullandı.
Hükümetin çabası
Yemen’deki krizin tahlili için hükümetin sarf ettiği eforlardan bahseden Bin Mübarek, şöyle devam etti:
2022’de Nisan-Ekim ayları ortasındaki birinci 6 aylık ateşkeste hükümet ateşkesin tesisinden yanaydı. Hükümet, art geriye ödünler sundu. İnsani sorunları pazarlık konusu yapmadı ve Husilerin sebep olduğunu bilmesine karşın berbatlaşan insani durumları hafifletmek için bu istikametteki her şeyi kabul etti.
Husiler ise rastgele bir münasebet sunmadan ateşkesin yenilenmesine karşı çıktılar. Ayrıyeten Yemen’deki en büyük insani sorun olan, sivillerin amaç gözetilmeksizin bombalandığı 8 yıldır abluka altındaki Taiz sorununda hiçbir odunda bulunmadılar.
Bunun yanı sıra hükümetin Sana Milletlerarası Havalimanı’nın yine hizmete girmesini, Hudeyde Limanı’nın tüm Yemen limanlarında uygulanan petrol türevlerinin ithalatını düzenleyen prosedürlerden hariç tutulmasını kabul ettiğini söyleyen Bin Mübarek, Husiler ateşkesin uzatılmasını kabul etmese de hükümetin, bu taahütlerini yerine getirdiğini kelamlarına ekledi.
