Kayseri’deki 884 yıllık Camii Kebir, nem sorunu başta olmak üzere vakitten kaynaklanan yıpranmaların onarılması emeliyle restore edilecek.
Büyük Selçuklunun cami geleneğini Anadolu’da yaşatan birinci örneklerden olan Camii Kebir, kentin simgeleri ortasında yer alıyor.
1135 yılında Danişment Hükümdarı Melik Muhammed (Mehmed) Gazi tarafından yaptırıldığı bilinen ve vakit içinde sarsıntılardan etkilenen, büyük tamirler geçiren tarihi caminin kuzey duvarında yer alan en eski kitabede caminin Kılıçarslan oğlu büyük Sultan Keyhüsrev zamanında onarıldığı bilgisi yer alıyor.
Ulu Cami, Sultan Cami üzere isimlerle de anılan tarihi caminin yenilenmesi hedefiyle onarım projeleri Vakıflar Bölge Müdürlüğünce hazırlanıyor.
CAMİNİN EN BÜYÜK SORUNU NEM
Vakıflar Bölge Müdürü Murat Seçilir, tarihi yapıda hem vakte hem doğal şartlara bağlı, insanların bilinçsiz uygulamalarından kaynaklı sıkıntılar bulunduğunu söyledi. Caminin en büyük sorununun nem olduğunu vurgulayan Seçilir, şöyle konuştu:
“Nem, gerecin vakte bağlı özelliklerini yitirmesi, yıpranması nedeniyle yapıtın onarım yapılması yönetimimizce karara bağlandı. 2018 yılının ekim ayında onarım için proje ihalesi yapıldı. Eski yapıtlarda projeler üç evrede gerçekleştiriliyor. Birincisi rölöve dediğimiz mevcut vakit projeleri, bu projeler çıktı. Mescitte çeşitli ölçümler yapıldı. Bunlar Kayseri Müdafaa Şurasına sunuldu. İkincisi restitüsyon dediğimiz vakit ve periyodunda nasıl kullanılmış, bu çeşit projelerin çizilmesi gerekiyor. Üçüncü kademe da onarım tekliflerimiz yani nereye ne kadar dokunulacak, mescitte neler yapılacak, nemi önlemek için ne üzere önlemler alacağız. İstenmeyen eklentilerin yapıdan ayrılması ve bir eklenti yapılması gerekiyorsa müdafaa şurasındaki uzman akademisyenlerin teklifiyle uygun proje çizilerek uygun gereçle yapılması gerekiyor.”
CAMİ BİR MÜHLET İBADETE KAPATILACAK
Seçilir, Camii Kebir’in değerli bir ibadethane olması ve kentin karakteristik özelliklerini bünyesinde bulundurması hasebiyle yapılacak her türlü müdahalenin vakıf hassasiyeti göz önünde bulundurularak yapılacağını belirtti.
Restorasyon sırasında tarihi caminin ibadete kapatılabileceğine dikkati çeken Seçilir, “Burada nemle ilgili çok önemli sorunlar var. Derzlere, çatıya dokunulacak. Cami, kentimizin merkezinde, ağır kullanılan bir cami. Projedeki uygulamalara nazaran şayet bırakabilirsek kurumumuzun öbür kentlerde yaptığı üzere ibadete açık bir yer bırakmayı düşünüyoruz fakat birtakım işler ve uygulamalar tehlike arz ettiği için o an âlâ niyetle ibadet edilmesini sağlamak yerine insanları tehlikeden korumak daha mantıklı.” tabirlerini kullandı.
Seçilir, 2020 yılının ortalarında onarıma başlanacağını ön gördüklerini lisana getirdi.
CEMİDEKİ 7 TUĞLANIN HİKAYESİ
Şehrin bilhassa yaşlılarının uğrak yeri olan Camii Kebir, değişik öyküsüyle de dikkati çekiyor.
Rivayete nazaran, Melik Muhammet (Mehmet) Gazi, halkın da durumunu göz önünde tutarak ustalarına cami üretiminde kimseden yardım almamalarını tembih eder. Cami inşaatına gelen yaşlı bir bayan, yanında getirdiği 7 tuğlanın da kendi hayrı olarak caminin duvarına konulmasını ister. Caminin ustabaşı, yaşlı bayanın bu isteğini, Melik Mehmet Gazi’nin buyruğu olduğunu hatırlatarak kabul etmez.
Ertesi gün cami inşaatını gezmeye gelen Melik Muhammet Gazi, ustabaşını çağırarak gece yaşlı bir bayanın hayaline girdiğini ve bayanın bağışladığı tuğlalar kullanılmazsa caminin ömrünün de tuğla sayısı kadar kısa olacağını söylediğini belirtir. Ustabaşının da birebir rüyayı gördüğünü söz etmesi üzerine bayanın getirdiği tuğlalar inşaatta uygun bir yere konulur. Kelam konusu 7 tuğla, caminin doğu duvarında bulunuyor.
