Pakistan Çin ve Hindistan üçgeninde büsbütün buzul ve karla kaplı dağlardan oluşan bölge 70 kilometreyi Demetevler Escort aşan tek kesimlik Siachen Buzulu’yla kutuplardan sonraki en büyük üçüncü buzula mesken sahipliği yapıyor Bölge bu nedenle üçüncü kutup olarak anılıyor
Dünyanın en yüksek savaş alanı Siachen
DAĞCILARIN UĞRAK NOKTASI Otele Gelen Escort
Bölgede Siachen Buzulu’nun yanı sıra 62 kilometrelik Baltoro Buzulu da bulunuyor Bu buzul dünyadaki en yüksek 25 doruğun 7 siyle çevrili olması nedeniyle dünyanın dört bir tarafından dağcı ve tabiat Balgat Escort yürüyüşü meraklılarını da buraya çekiyor
Buzullar Pakistan ın can damarı olarak kabul edilen İndus Irmağı’nı ve buna bağlanan başka ırmakları beslemesi nedeniyle Pakistan açısından hayati kıymet taşmasının yanında Çin ile Pakistan ı birbirine bağlaması sebebiyle stratejik ehemmiyete sahip
Pakistan ile Hindistan buzulların tartışmalı Keşmir in uzantısı olması nedeniyle bu bölgede de hak argüman ediyor
İKİ ORDU BİREBİR FİRMAYA SİPARİŞ VERİNCE SAVAŞ ÇIKTI
İki ülke ortasında Keşmir deki Denetim Hattı nın belirlendiği 1949 yılındaki anlaşmaya nazaran buzulların hakimiyeti Kontrol Sınırı’ndan kuzeye doğru açıklamasıyla belirlenince iki ülke sınırı farklı formda yorumladı
Hindistan Siachen Buzulu’nu kendi hudutları içinde kalacak biçimde çizginin Saltoro Dağları boyunca uzanarak kuzeye gitmesi gerektiğini söylerken Pakistan ise buzulun Pakistan da kalacak formda Karakurum Geçidi boyunca uzaması gerektiğini argüman etti
Bu nedenle anlaşamayan ülkeler 1984 e kadar asker bulundurulmamış bölgelere asker göndermeye karar verdi Hindistan ordusu kendisine soğuk hava kurallarında kullanılan askeri materyalleri sağlayan İngiltere menşeli bir firmaya Pakistan ordusunun da sipariş verdiğini öğrenmesiyle birinci operasyonu başlattı
Hindistan ordusunun bu atılımına Pakistan ordusunun karşılık vermesi üzerine dünyanın çatısı olarak kabul edilen bölgede ilan edilmemiş bir savaş çıktı
Savaş sonucunda Hindistan Siachen Buzulu’nun üçte ikisini denetimi altına alırken Baltoro Buzulu büsbütün Pakistan denetimine geçti
İLK GÖZLEMLEYEN YABANCI MEDYA BİR TÜRK AJANSI
Siachen savaşının akabinde birçok tepe ise Pakistan ordusunun eline geçti O günden bu yana iki ülke de bölgedeki denetim ettikleri alanlara askerler gönderiyor ve burada askeri noktalar kuruyor
Pakistan ordusu Siachen deki karakolların ve askeri ömrün kapılarını birinci defa AA ya açtı AA Dünya Lisanları Yayın Direktörü Mehmet Öztürk AA İslamabad muhabirleri Behlül Çetinkaya ve İslamuddin Sajid Siachen bölgesindeki askeri ömrü gözlemleyen birinci yabancı medya temsilcileri oldu
Pakistan ın kuzeyindeki Gilgit Baltistan eyaletinin Skardu kentinde bulunan helikopter filosu Siachen bölgesine ulaşımda kullanılan helikopterlerin konuşlandığı bölgeye gidecek ilaç yiyecek askeri materyal ve başka gereksinim gereçlerinin toplandığı yer
Helikopterler binlerce metre yükseklikteki dağlar ile tabanı büsbütün buzul olan vadilerde uçuyor Burada uçan helikopter pilotları Korkusuz 5 ismiyle tanınıyorlar Pilotlar Bu yükseklikte yalnızca biz uçuyoruz Ayrıyeten dağların dümdüz yamaçlarında madenciler elleriyle kazdıkları tünellerde bedelli taşlar arıyor diyor
ASKERLER GÜNLERCE YÜRÜYEREK ULAŞIYOR
Pakistan ordusunun denetim ettiği tepeler ve askeri karakollar buradan yarım saatlik uçuşlarla başlıyor ve yaklaşık 3 bin metre ile 6 bin metre ortasında onlarca karakol bulunuyor
Bu karakollar ve müşahede noktalarında vazife yapan askerler ise Skardu dan Baltoro ve Siachen buzullarına giden yoldan son köye kadar araçlarla 5 saati bulan seyahatle gidip buradan itibaren yürümeye başlıyor
Askerler 6 bin metreyi bulan en yüksekteki karakollara bir ayı aşan müddette çıkıyorlar Bunun nedeni ise değişen iklim şartları ve oksijen düzeyine alışmak Askerler yol boyunca çeşitli yüksekliklerdeki karakollarda 1 ila 5 gün kalarak bedenlerini iklime alıştırıyorlar
KARAKOLLARDA YÜZLERCE OKSİJEN TÜPÜ VAR
İki kişilik İglo adı verilen yuvarlak prefabrik yapılardan ya da taş binalardan oluşan karakolların hepsinde en az bir askeri tabip ile yüzlerce oksijen tüpü bulunuyor Buraya gelen helikopterlerde de pilotlar ve yolcular için oksijen tüpleri yer alıyor
Karakollarda güç güneş panellerinden sağlanırken su gereksinimi ise kar suyu eritilerek gideriliyor Oksijen düzeyi nedeniyle çakmağın yanmadığı karakollarda ateş kibritle yakılıyor ve yemek pişirilen ocaklarda gaz yağı kullanılıyor
Askerlerin ve ziyaretçilerin donma baş ağrısı beden ağrısı ve akciğer meseleleri yaşamaması için günlük en az 15 bardak su içmesi öneriliyor Bilhassa askerler bu bölgeye gönderilmeden evvel girdikleri sıhhat denetimlerinde kanlarındaki hemoglobin bedeli ölçülüyor Kanı akışkan olan askerler çabucak vazifeye gönderilirken kan yoğunluğu yüksek olan askerler ise tedavi sürecine alınıyor
Pakistan ordusundaki her asker vazifeleri boyunca en az bir defa 21 ila 30 gününü bölgede daha fazla vakti ise Saddle Yusuf ve İbrahim ismi verilen 6 bin metreyi aşan en yüksekteki karakollarda geçirmek zorunda
Askerler toplamda ise iki yıla yakın Siachen bölgesindeki çeşitli karakollarda vazife alıyor Pakistan ordusu bu askerlere tabiat şartlarına uygun kıyafet silah yiyecek ilaç ve öbür muhtaçlık gerecini sağlıyor Bu gereçler askerlere misyona giderken verildiği üzere haftanın birkaç günü helikopterlerden atılarak ulaştırılıyor
KIŞIN EKSİ 50’LİK SOĞUKLAR
AA grubunun ziyaret ettiği günlerde hava sıcaklığı gündüz 5 ila 10 gece ise eksi 5 lere kadar indiği görüldü
Bölgede misyon yapan askerler AA ya yaptığı açıklamada kışın ise eksi 50 derecesini görebildiklerini ve tipi nedeniyle karakolun ve helikopter pistlerinin kar altında kaldığını söyledi
TİPİ YÜZÜNDEN TEDARİKLER 20 GÜN GECİKİYOR
Kışın hastalıkların arttığını söyleyen askerler tipi nedeniyle haftada birkaç defa gereç tedariki yapmaya gelen helikopterlerin bazen 20 gün gelemediğini bu nedenle hastaların hayatını kaybettiğini anlattı
Özellikle buzul üzerinde oluşan ve Krevas ismi verilen buzul yarıklarının üzerinin karla örtülmesi sonucu bölgenin daha tehlikeli hale geldiğini kaydeden askerler buraya alanlara basan birisinin yüzlerce metrelik yarığa düşebileceğini ve birçok askerin bu biçimde ömrünü yitirdiğini söz etti
Askerler bu yüzden uzun yürüyüşlerde tek sıra halinde ilerliyor ve iple birbirlerine bağlı kalıyorlar Böylece düşen biri öbürleri tarafından tutulabiliyor
YÜZLERCE ASKER SERT ŞARTLARIN KURBANI OLDU
Hava kuralları Siachen bölgesinde iki ülkenin de en büyük düşmanı olarak anılıyor
AA heyetine eşlik eden Pakistan ordu yetkililerinin verdiği bilgiye nazaran 1984 teki savaştan beri bölgede ölen askerlerin yüzde 70 ine yakını tabiat ve hava kaideleri nedeniyle hayatını kaybetti Yalnızca Pakistan ın 35 yılda ölen 470 askerinden 140 ı Gyari Karakolu üzerine düşen çığda 100 ün üzerinde asker ise krevaslara düşmesi nedeniyle ölmüş
Bölgedeki birçok karakola gidişlerde kullanılan güzergah üzerinde yer alan Gyari Karakolu nispeten daha yeterli hava kuralları çığ düşme ihtimalinin düşüklüğü ve düz tabanı nedeniyle 140 ın üzerinde askeri ağırlayacak yapılara garajlara ve depolara mesken sahipliği yapıyordu
2012 yılında 6 Nisan ı 7 Nisan a bağlayan gece karakola 1 kilometre uzaklıktaki bir vadinin 4 kilometre üstünden kopan çığ sürüklediği kayalarla düşmeye başladı
Gyari ye geldiğinde eğimin bilakis hakikat sürüklenmeye başlayan çığ burada bulunan karakolu yuttu
Sadece uzak bir noktada nöbet tutan asker ile araçla vazifeye giden diğer bir asker hayatta kaldı 140 ın üzerinde asker ise 20 metreyi aşan kar taş ve toprak katmanı altında hayatını kaybetti
Çığ Gyari deki karakol da dahil 1 2 kilometre karelik alanı tesiri altına aldı
Hayatta kalan askerin birinci tabirinde İki dağın birbirine çarptığını gördüm dediği aktarıldı
Kurtarma çalışmalarına yüzlerce askerin yanında yabancı gruplar de katıldı Hatta Hindistan ordusu bile yardım teklifinde bulundu
Kurtarma çalışmaları iş makineleri olmadan devam ettiği için birinci ceset 21 gün sonra çıkarıldı Toplamda 1 5 yıl süren çalışmalar sonucu 133 ceset çıkarılırken kalanlara ise ulaşılamadı Pakistan ordusu hala çığ altında 7 kişinin daha olduğunu varsayım ediyor
DAĞCILARI PAKİSTAN ORDUSU KURTARIYOR
Siachen bölgesindeki Baltoro Buzulu etrafında dünyadaki en yüksek 25 doruğun 7 si bulunuyor Bunlara tırmanmak için dünyanın dört bir tarafından gelen dağcılar karakollar yakınlarında kamp kuruyorlar
Burada bulunan dünyanın en yüksek ikinci doruğu K2 ile Broad Peak Gasherbrum ve Masherburum a gitmek isteyen dağcılar Baltoro Buzulu’nun başladığı Paiyu Karakolu’ndan yola çıkarak evvel Concordia Karakolu yakınlarındaki dağcı kampına ulaşıyor Burada K2 ve Broad Peak e gidenler ayrılırken öteki tepelere tırmanmak isteyenler ise Milletlerarası Keşif Rotası Kampı IHEC karakolu yakınlarına geliyor
Bu üç karakol bölgenin güvenliği yanında dağcı ve yürüyüş yapanları sıkıntı durumda kaldıklarında ya da sıhhat sorunu yaşadıklarında kurtarmak ve müdahale etmekle de vazifeli
BÖLGEDEKİ BUZULLAR ERİYOR
Pakistan Meteoroloji Departmanının 2017 yılında açıkladığı rapora nazaran Baltoro Buzulu tabiat sporları yapanların ağır ilgisi ve askeri hareketlilik ile Siachen Buzulundaki askeri hareketlilik buzullardaki erimeyi de artırdı
Son 30 yılda hızlanan erime sonucunda buzulların düzeyi alarm vermeye başladı
En azından askeri hareketliliği ve sebep olduğu atıkları azaltmak isteyen eski Pakistan Başbakanı Navaz Şerif Birleşmiş Milletler Genel Kurulu nda Hindistan a seslenerek iki ülkenin de Siachen bölgesinden askerlerini çekmesini istemiş lakin bu istek reddedilmişti
