Cumhuriyet’in 100. Yılı Aktiflikleri kapsamında, Dışişleri Bakanlığı’nın kuruluşundan bu yana geçen sürecin ele alındığı, Türk diplomasisinin bugünkü kurumsal yapılanmasını ve geleceğe dair vizyonunu da tartışmak emeliyle “Cumhuriyet’in 100. Yılında Türk Dışişleri: Asırların Diplomasi Birikimi” başlıklı sempozyum düzenlendi.
İstanbul Üniversitesi konut sahipliğinde gerçekleşen, yarın da devam edecek olan sempozyuma Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da katıldı.
Programda Çavuşoğlu’nun yanı sıra Büyükelçi Rauf Engin Soysal, Atatürk Kültür, Lisan ve Tarih Yüksek Kurumu Lideri Prof. Dr. Yüksel Özgen, İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, Türk Tarih Kurumu Lideri Prof. Dr. Birol Çetin, yurt içinden ve dışından alanında uzman akademisyen ve diplomatlar yer aldı.
“500’üncü yıl dönümü, bizim için bir meşale”
Bakan Çavuşoğlu, konuşmasına sarsıntı felaketinde yaşananları anlatarak başladı. Çavuşoğlu şu tabirleri kullandı:
Gurur yılı, 6 Şubat’ta yaşadığımız tarihimizin en yıkıcı afetiyle bir hüzün yılı da oldu. Dünyanın ulusal gelirine nazaran en hayırsever milleti ve en fazla kalkınma yardımı yapan 3 ülkesinden birisi olarak, eşi gibisi görülmemiş bir memleketler arası takviye ve muhabbet gördük. İşte bu dayanışma diplomasisi, teşebbüsçü, insani, müşfik ve tesirli dış siyasetimizin bir sonucudur. Esasen diplomasimiz, binlerce yıllık devlet geleneğini vaktin ruhuyla yoğuran, vizyoner bir tutumdur. Dışişleri Bakanlığı olarak temellerimiz, Reisülküttaplığa dayanıyor. Bugünkü değerli bildirilerde bu tarihi art plan detaylı bir biçimde ele alınacak. Aslında 500’üncü yıl dönümü, bizim için bir sembol, bir meşale. Binlerce yıllık tarihinde 16 büyük imparatorluk kurmuş Türk milletinin diplomasi deneyimi elbette çok daha eskilere dayanır. Yazılı kaynaklarımız da diplomasinin ulusal kimliğimizin bir kesimi olduğunu gösterir.
“Miras ve birikim Türk diplomasisinin dünyada hürmet uyandıran gücünün temellerinden biridir”
“Türk’ün olduğu her yerde devlet, devletin olduğu her yerde diplomasi var.” diyen Mevlüt Çavuşoğlu şöyle devam etti:
Çünkü Türk demek, tarih demektir. Birebir vakitte, kadim medeniyetlere mesken sahipliği yapmış Anadolu, diplomasinin doğumuna da şahitlik etti. Tarihteki yazılı birinci barış mutabakatı olan 2300 yıllık Kadeş de bu topraklarda imzalandı. Buraya yarım saat yürüyüş aralığında bulunan Arkeoloji Müzemizde sergileniyor. Bir örneği ise New York’ta Birleşmiş Milletler binasında. Bu eşsiz miras ve birikim, günümüzde Türk diplomasisinin dünyada hürmet uyandıran kabiliyet ve gücünün de en kıymetli temellerinden biridir. Bugün 260 temsilciliğiyle dünyanın en geniş beş diplomatik ağından birisine sahip, vatandaşına, soydaşına dünyanın her yerinde en geniş hizmeti, en süratli halde verebilen, gelecek okumalarında ve konsolosluk hizmetlerinde yapay zeka üzere yenilikçi teknolojilerden yararlanan, birinci bayan diplomatımız Adile Ayda’nın izini takip eden, 79 bayan Büyükelçi ve yüzde 43 bayan genel müdür oranıyla, bu alanda dünyada öncü ülkeler ortasında yer alan bir bakanlığız. Hariciye tarihimizin içeride ve dışarıda her geçen gün artan bir ilgiyle izlenmesinin nedeni de budur. İşte hem bu tarihi birikimi idrak etmek, hem de bu ağır ilgiyi karşılayabilmek için geniş yelpazede faaliyetler hazırladık.
“Türk diplomatı şehit verdi fakat hizmetten asla geri durmadı”
Hariciye Teşkilatı’nın tarihinde Türkiye’nin gelişimine istikamet vermiş birçok kıymetli ismin olduğuna dikkat çeken Bakan Çavuşoğlu, şu formda konuştu:
Dünya diplomasi tarihine geçen büyükelçiler yetiştirmiş olan kurumumuz, birebir vakitte, güvenlik güçlerimizden sonra en fazla şehit veren teşkilattır. Demokrasi şehidimiz Fatin Rüştü Zorlu’yu, Bütün diplomasi şehitlerimizi ve sarsıntı felaketinde kaybettiğimiz Hatay Temsilcimiz Büyükelçi İhtilal Öztürk ile memurumuz Gökhan Aytaç’ı rahmetle anıyorum. Türk diplomatı ASALA,17 Kasım ve PKK üzere alçak terör örgütlerinin hücumlarında ailesini, mesai arkadaşını şehit verdi. Lakin devlete ve millete hizmetten asla geri durmadı. Merhum Lizbon Maslahatgüzarımız Yurtsev Mıhçıoğlu’nu örnek vermek isterim. Diplomasi derslerinde okutulması gerektiğini düşündüğüm raporun şu son cümlesi, Türk diplomatının adeta bir tarifidir; ‘Vazifeme devam ediyorum.
“Erdemli bir global güç olarak Türkiye eksenini inşa edeceğiz”
“Milletimizden ve tarihimizden aldığımız güçle vazifemize devam ediyoruz.” diyerek konuşmasını tamamlayan Bakan Çavuşoğlu şu açıklamalarda bulundu:
Salgın devrinde 100 binden fazla vatandaşımızın ülkemize dönüşünü sağlayarak, Ukrayna Savaşı’nda, soydaşlarımız dahil 18 binden fazla insanımızı tahliye ederek, sarsıntı felaketinde, depremzedelerimize, kurumlarımıza şahsen alanda omuz vererek vazifemize devam ediyoruz. Ukrayna’da barış için tek başımıza kalsak da çabalayarak, savaşın ortasında ön ayak olduğumuz İstanbul Tahıl Mutabakatıyla global besin krizini engelleyerek vazifemize devam ediyoruz. Ulu tarihimizi palavralarla karalamak isteyenlere layık oldukları yanıtı vererek, vazifemize devam ediyoruz. Kıbrıs’ta, Doğu Akdeniz’de, Ege’de hakkımızı hukukumuzu savunarak, Büyük Türk Dünyasını Türk Devletleri Teşkilatında birleştirerek, soydaşına, akraba topluluğuna, din kardeşine, dünyanın her neresinde olursa olsun sahip çıkarak vazifemize devam ediyoruz. Bakanlığımızın bütün meslek kümelerinden arkadaşlarımın gözlerinde bu görev şuurunu ve aşkını görüyorum. Böylesine esaslı bir kurumda bakan olmaktan ve dünyanın en ehil diplomatlarıyla çalışmaktan büyük gurur duyuyorum. İşte bu görev şuuru ile bütün kurum ve kuruluşlarımızla birlikte vazifemize devam edeceğiz. Türkiye Yüzyılı’nda, Sayın Cumhurbaşkanımızın tabirleriyle, daha adil bir dünya nizamı için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz. Akil, adil ve faziletli bir global güç olarak, Türkiye eksenini inşa edeceğiz.
