İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros ile İklim aktivisti Patricia Mallam, dünya genelinde tesirini artıran hava kirliliğine ait açıklamalarda bulundu.
“LONDRA FELAKETİ” ANIMSATILDI
Londra’da 1952’de hava kirliliği nedeniyle 12 bin kişinin ömrünü yitirdiğini hatırlatan Toros, “Soğuk hava, ısınmak için daha fazla yakıt kullanımı, soğuk kirli sis ve duman sonucunda yer düzeyinde sıkışan kirletici hususlar büyük çevresel felakete sebep oldu.” dedi.
Toros, gerekli tedbirler alınmadığı takdirde Londra’da çoğunluğu çocuk ve yaşlı binlerce kişinin hayatını kaybetmesine neden olan ölümcül hava kirliliğinin, gelecekte büyük kentlerin bahtı olabileceğini söyledi.
Son yüzyılda hava kalitesinin düştüğüne işaret eden Toros, “Plansız kentleşme, sanayileşme, fosil yakıtlı motorlu taşıtların sayısındaki artış ve düşük kaliteli yakıt kullanımı nedeniyle bilhassa kış aylarında hava kirliliği artıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“HER YIL 7 MİLYON İNSAN, HAVA KİRLİLİĞİNDEN VEFATTAN ÖLÜYOR”
Toros, hava kirliliğini, insan faaliyetleri ve doğal olaylar sonucu atmosfere salınan kirletici hususlar nedeniyle havadaki ziyanlı unsurların artması olarak tanımladı.
Kirliliğin, canlıların hayatlarını olumsuz tarafta etkileyen ve ekonomik kayıplara yol açan önemli bir sorun olduğunu lisana getiren Toros, kirliliğin fizikî ziyanları da olduğunu kaydetti.
Toros, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) raporlarına atıfta bulunarak, “Hava kirliliği, her yıl varsayımı 7 milyon kişinin vefatına neden oluyor ve her 10 bireyden 9’u kirli hava soluyor.” dedi.
“TÜRKİYE’DE SON 20 YILDA GÜZELLEŞME VAR”
Toros, Türkiye’deki hava kalitesinin 1990’lara nazaran güzelleştiğine işaret ederek, bu durumun güç kaynağı olarak doğal gaz kullanımının yaygınlaşması ve endüstriyel tesislerdeki güzelleştirmelerle sağlandığını bildirdi.
Hava kalitesindeki güzelleşmeye karşın kirlilik düzeyinin istenilen seviyede olmadığını lisana getiren Toros, “Bazı vilayetlerde partikül unsur ve azot dioksit kirliliği için DSÖ’nün hudut pahalarını karşılayamıyoruz.” diye konuştu.
Toros, insanların güç kaynaklarını daha verimli kullanarak, yenilebilir güç kullanımını artırarak, gereksiz tüketimden kaçınarak ve israfı azaltarak hava kalitesini güzelleştirebileceğini belirtti.
“EKOSİSTEMLER ÇÖKEBİLİR”
İklim aktivisti Mallam da “Atmosferde karbon salınımının artmasına neden olan fosil yakıtların çıkartılması ve yakılması, iklim değişikliğinin sebebidir.” dedi.
İklim değişikliği ve hava kirliliği ortasındaki irtibata dikkati çeken Mallam, kirletici unsurların global ısınmaya büyük bir tesiri bulunduğunu vurguladı.
Mallam, hava kirliliğinin kuraklık ve sel üzere doğal afetlerin sıklığını ve gücünü artırdığını, çeşitlerin jenerasyonunun tükenmesine ve salgın hastalıklara neden olduğunu vurgulayarak, “Karbon salınımını azaltmak için derhal bir şey yapılmazsa tüm ekosistemler çöker.” ifadesini kullandı.
HAVASI EN KİRLİ KENT, YENİ DELHİ
İsviçre merkezli IQ AirVisual’a atıfla, 17 Kasım prestijiyle dünyanın en kirli kentinin Hindistan’ın başşehri Yeni Delhi olduğunu anımsatan Mallam, kentin hava kalitesinin “tehlikeli” düzeyde olduğunu vurguladı.
Mallam, Yeni Delhi’de, havadaki partikül unsur ölçüsünü ölçen PM 2,5 kıymetinin önerilen sonun 10 katından daha fazla olduğunu aktardı.
