Türkiye’de 11 ili etkileyen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar 50 binin üzerinde can kaybına yol açarken, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) datalarına nazaran sarsıntı 3,3 milyon insanı yerinden etti.
Deprem sonrası, 301 bin binanın yıkık, acil yıkılacak durumda ya da orta hasarlı olduğu tespit edildi.
550 milyon dolarlık memleketler arası fon çağrısı
Kurum zelzelenin verdiği hasarın 103,6 milyar dolar olacağını hesaplayarak, yayınladığı rapor doğrultusunda, yalnızca ömrün bölgede sürebilmesi için 550 milyon dolarlık memleketler arası fon davetinde bulundu.
Merkezine insanı koyan projeler yürütülecek
UNDP’nin bölgede, toparlanma ve yine inşa uğraşlarının merkezine insanı koyan projeler üzerinde çalışmaya devam ettiklerini bildirildi.
Depremin yarattığı hasar ve ziyan 103,6 milyar dolar olarak hesaplandı
UNDP’e nazaran, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde UNDP, Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası ve Avrupa Birliği’nin (AB) takviyesiyle hazırlanan “Türkiye’de Sarsıntı Sonrası Toparlanma ve Tekrar İmar Değerlendirmesi (TERRA)” başlıklı raporda, afetin yarattığı hasar ve zararın 103,6 milyar doları bulabileceği hesaplandı.
Rapor, 20 Mart’ta Brüksel’de gerçekleştirilen ve Türkiye’de zelzele sonrası toparlanmayı desteklemek için 6,5 milyar dolar taahhüt edilen Milletlerarası Bağışçılar Konferansı’nda açıklandı.
31 proje
UNDP, raporun bulgularına dayanarak Türkiye’de zelzele sonrası sürdürülebilir toparlanma ve yine inşanın sağlanması için 31 proje uygulamayı öneriyor.
Konutlar ve altyapı için
Bu projeler, “yeniden daha güzel inşa” kapsamında, konutlar ve altyapının fizikî olarak tekrar inşasının yanı sıra geçim kaynakları, kamu hizmetleri ve toplumsal hizmetlerin de canlandırılmasını hedefliyor.
“İnsanların bir an evvel olağan yaşama dönmeye muhtaçlıkları var”
UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, hususa ait, sarsıntının yarattığı yıkımın eşi gibisi görülmemiş boyutlarda olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
Bu nedenle, memleketler arası bağışçılardan da eşit derecede eşi gibisi görülmemiş taahhütler bekliyoruz. Yine inşa, salt tuğla ve harç değildir, hayatları ve geçim imkanlarını da içerir. İnsanların nizamlı gelir getiren inançlı istihdama, sıhhat hizmetleri ve eğitim üzere kamu hizmetlerine, alışveriş, dinlenme ve toplumsallaşma imkanlarına, yani bir an evvel olağan yaşama dönmeye muhtaçlıkları var.
Sürdürülebilir toparlanmayı hedefleyen projeler:
UNDP’nin zelzele bölgesinde sürdürülebilir toparlanma için önerdiği 31 proje, 4 ana başlık altında toplanıyor.
*Bunlardan birincisi olan hükümet liderliğindeki toparlanma planlaması başlığındaki 5 proje, bilgi ve uyum merkezlerinin kurulması yoluyla iştirakçi yönetişimin ve barışçıl toparlanmanın desteklenmesi, zelzele sonrası durumlarda insan haklarının korunmasının güçlendirilmesi ve bilgi yönetişimi yoluyla faal yardım ve hizmet planlaması alanlarına odaklanıyor.
*Kritik altyapının onarımı ve kültürel mirasın korunması başlığı altındaki 12 proje, zelzele sonrası sürdürülebilir toparlanma için kültürel mirasın onarımı, enkazın sürdürülebilir idaresi, atık ve su arıtma idare sistemlerinin onarımı, doğal varlıkların ve geçim kaynaklarının rehabilitasyonu, sıfır emisyon binalarla yine inşayı içeriyor.
*Geçim kaynakları ve sosyoekonomik güzelleşmenin desteklenmesi kapsamındaki 10 projeyle, acil istihdam ve kritik geçim kaynakları altyapısının rehabilitasyonu yoluyla etkilenen bölgelerde ekonomik faaliyetlerin süratli bir halde başlatılması, küçük işletmelerin toparlanması ve yerinden olan çalışanların iş hayatına yine entegre edilmesi hedefleniyor.
*Kırılgan kümelerin desteklenmesini hedefleyen 4 proje ise engelli bireylerin toplumsal ve yasal olarak desteklenmesi, depremzedelere ruhsal takviyenin artırılması ve zelzeleden etkilenen toplulukların dayanıklılığının artırılmasına odaklanıyor.
