Milyon dolarlar kazanan futbolcuların minimum fiyatlı kadar yani yüzde 15 gelir vergisi ödemesi şimdiye kadar Türkiye’de en çok eleştirilen bahislerin başında geliyordu.
Ancak Kasım 2019’da yürürlüğe giren yasa ile 500 bin liradan fazla kazanan futbolcuların da öbürleri üzere yüzde 40 vergiye tabi olmaları bir anda Türkiye’yi vergi cennetinden vergi cehennemi haline getirdi.
YÜZDE 67 OLDU
Habertürk’ün haberine nazaran; Birinci bakışta yüzde 40’lık vergi oranı İspanya, İngiltere ve Fransa (bu ülkelerde yüzde 45 vergi var) seviyesinden biraz aşağıda üzere görünse de Türkiye’de futbolcuların kulüplerle net sayı üzerinden muahedeleri nedeniyle futbolcu vergisi yüzde 67 ile dünyanın en çok vergi ödeyen ülkesi haline gelmemize neden oldu.
Önce yeni yasa ile gelen yeni vergi kuralını hatırlatalım. Futbolcuların çıkarları üzerinden kulüpler yüzde 20 stopaj (vergi kesintisi) yaparak ödemek zorunda. Futbolcu da beyanname verecek. Geliri 500 bin lirayı aşması halinde (ki tümünün geliri bu fiyatı aşıyor) aldığı fiyatın geri kalan yüzde 20’sini vergi olarak ödeyecek. Toplam vergi yüzde 40 olacak. Lakin uygulamada kulüpler büyük bir sürpriz ile karşılaşacak. Bu yasa 1 Kasım 2019’dan sonra mukavele yapan ve yapacak olan futbolcuları kapsayacak.
NET SAYI ÜZERİNDEN MUTABAKAT NEDEN OLUYOR
Kulüplerin Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptıkları açıklamada futbolculara ‘NET’ ödeme yapılacağı belirtiliyor. Örneğin son olarak Galatasaray’ın transfer ettiği Marcelo Josemir Saracchi’nin bu yıl net 700 bin Euro ayacağı yazılı. Bu futbolcu ile yapılan mutabakat da bu net sayı üzerinden yapılıyor. Lakin futbolcunun eline 700 bin Euro (4 milyon 655 bin TL) geçmesi için Galatarasay’ın bu futbolcuya yüzde 40 fazlası yani 280 bin Euro (toplamda 980 bin Euro) değil 1 milyon 169 bin Euro (7 milyon 773 bin TL) ödemesi gerekiyor.
Bu 7,7 milyon liranın yüzde 20’si 1 milyon 555 bin lirasını (234 bin Euro) Galatasaray stopaj olarak gelir kalan 1 milyon 555 bin lirasını Saracchi beyanname vererek ödeyecek. Eline böylelikle lakin net 4.6 milyon lira kalabilecek. Bir parantez daha açalım. KAP’a net sayılar bildirilirken futbolcularla yapılan kontratlar futbolcunun eline anlaşılan net fiyat geçsin diye brüt fiyat üzerinden yapılıyor. Yani Saracchi’nin mutabakatı da 700 bin değil 1 milyon 169 bin Euro üzerinden yapılmış durumda.
100 LİRA ÜZERİNDEN HESAPLAYALIM
Mevcut futbolcular kulüpleriyle 100 liraya anlaştıklarında kulüp bu futbolcu ve vergi dairesine 117 lira veriyor. Böylelikle futbolcunun cebine 100 lira kalıyor. 117×0,15=17,5 lira vergi. Geriye kalan yaklaşık 100 TL. 1 Kasım’dan sonra mukavele yapan futbolcuların ise ellerine 100 lira net olarak geçmesi için futbol kulübünün cebinden 167 lira çıkması gerekiyor. 167×0,40=67 lira. Geriye kalan 100 lira. Bu meblağın 33.5 lirasını kulüp 33.5 lirasını ise futbolcu ödeyecek.
MEVCUTLAR ARTIK DAHA DEĞERLİ
Şimdi bu maliyetleri gören kulüpler açısından mevcut futbolcular kulüpler için daha ucuz yani toplam maliyet açısından bakıldığında daha pahalı futbolcular haline geldi. Öbür yandan Türkiye fiili olarak net yüzde 67’lik vergi oranı ile dünyada futbolcuların yahut futbolcular için kulüplerinin en fazla vergi dediği ülke oldu. Dünyada futbolcular açısından en yüksek vergi yüzde 61.8 ile İsveç’te uygulanıyor. İkince yüzde 55.9 ile Japonya ve üçüncü yüzde 55.8 ile Danimarka. İspanya, İngiltere ve Fransa üzere futbol ülkelerinde vergi oranı yüzde 45 seviyesinde.
ÖRNEKLER
Trabzonspor Papa Alioune Ndiaye için 1 milyon Euro fiyat ödeyeceğini açıkladı. Lakin futbolcunun Trabzonspor’a maliyeti 1 milyon 670 bin euro olacak.
Henry Onyekuru’nun Galatasaray’a yıllık maliyeti 650 bin değil 1 milyon 85 bin euro olacak.
PEKİ FUTBOLCULAR NİTEKİM VERGİ ÖDÜYOR MU?
Geçtiğimiz günlerde Fenerbahçe Lideri Ali Koç’un da açıkladığı üzere, prosedür olarak futbolcular da vergi veriyor üzere görünse de aslında hepsini kulüpler ödüyor.
Koç’un açıklamaları şu formdaydı: “Herkes veriyor da niçin futbolcu vergi vermiyor diyorlar. Bence de vermeli ancak kulüpler ödüyor. Avrupa’da da bu türlü.
